ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΩΝ

ΤΟΥ ΜΟΥΣΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΑΛΙΜΟΥ

Προς: Τον Υπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Ευριπίδη Στυλιανίδη

Κοινοποίηση: Καλλιτεχνική Επιτροπή του ΥΠ.Ε.Π.Θ.

Αξιότιμε κ. Υπουργέ,

 Όσον αφορά το θέμα της επικείμενης τροποποίησης του ωρολογίου προγράμματος των Μουσικών Σχολείων  με περικοπή ωρών μουσικών και καλλιτεχνικών μαθημάτων συμφωνούμε απόλυτα με τις ανησυχίες και τις ενστάσεις των Συλλόγων Καθηγητών των Μουσικών Σχολείων Παλλήνης και Πειραιά, που διατυπώθηκαν στις πρόσφατες επιστολές τους και θέλουμε από την πλευρά μας να επισημάνουμε ότι: 

· Η σπουδαιότητα της Ελληνικής Παραδοσιακής Μουσικής έγκειται αφ’ ενός στον εκπληκτικό πλούτο του μουσικού της συστήματος (μικροδιαστήματα, πολυτροπικότητα, ασύμμετροι ρυθμοί) και αφ’ ετέρου στην πολύπλευρη παιδευτική της αξία. Πιο συγκεκριμένα:

  - Συμβάλλει στην ακουστική και φωνητική καλλιέργεια των μαθητών οποιασδήποτε μουσικής κατεύθυνσης, λόγω του φάσματος των μουσικών της διαστημάτων, σαφώς ευρύτερου εκείνου της ευρωπαϊκής μουσικής.

  - Η βυζαντινή σημειογραφία, που αποτελεί μορφή ελληνικού αλφαβήτου (οξεία, βαρεία, Γοργόν, υψηλή, χαμηλή,…, πΑ, Βου, Γα…), οξύνει την αντίληψη των μαθητών, καθώς ασκούνται σε ένα απαιτητικό σύστημα παρασημαντικής που ενεργοποιεί τις μαθησιακές τους ικανότητες. (Είναι γνωστό ότι το ιαπωνικό τεχνολογικό θαύμα οφείλεται στην εμμονή των Ιαπώνων στη διατήρηση και των τριών(!) αλφαβήτων τους και δη των ιδεογραμμάτων. Για τον ίδιο λόγο οι Ισπανοί δεν καταργούν την περισπωμένη της ισπανικής γλώσσας, ακόμα και από τους υπολογιστές τους. Άλλωστε, όλοι είμαστε δέκτες των συνεπειών της κατάργησης του πολυτονικού συστήματος και της συνεχούς απλούστευσης της γλώσσας μας.)

· Η μείωση των ωρών διδασκαλίας του μαθήματος «Θεωρία και Πράξη της Ελληνικής Παραδοσιακής Μουσικής» θα αποτελέσει τροχοπέδη στην εμβάθυνση και κατανόηση από τους μαθητές του ελληνικού μουσικού συστήματος, λόγω ανεπάρκειας χρόνου διδασκαλίας.

· Η λόγια παραδοσιακή μας μουσική (βυζαντινή) και η λαϊκή (δημοτική) μουσική αποτελούν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Αν, σύμφωνα με την  εισήγηση του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, καταργηθεί μία από τις δύο εκφράσεις του μουσικού μας πολιτισμού (εν προκειμένω το παραδοσιακό τραγούδι) η παρεχόμενη γνώση θα είναι ελλιπής.  Εξάλλου, η βυζαντινή μουσική αποτελεί προϋπόθεση  για την κατανόηση της δημοτικής μουσικής, αλλά και αντιστρόφως το παραδοσιακό τραγούδι (και μάλιστα διδασκόμενο σε αντιπαραβολή με τα ομόηχα ψαλτικά κείμενα) είναι το κατ’ εξοχήν μέσο εμπέδωσης της βυζαντινής μουσικής.

· Άλλωστε δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το πρωταρχικό μουσικό όργανο είναι η ανθρώπινη φωνή και ότι το τραγούδι αποτελεί κύριο μέσο έκφρασης των παιδιών. Γιατί λοιπόν να στερήσουμε από τα παιδιά τη δυνατότητα να εκφράζονται στην ελληνική μουσική γλώσσα;

· Μέσα από το παραδοσιακό τραγούδι προσεγγίζονται συχνά κείμενα που μελετώνται και στο μάθημα της νεοελληνικής λογοτεχνίας, στα πλαίσια της διαθεματικότητας.

· Είναι φανερό ότι δεν νοείται ολοκληρωμένη μουσική παιδεία χωρίς παράλληλη εκμάθηση μουσικού οργάνου ικανού να αποδώσει τα διαστήματα και τα ποικίλματα της παραδοσιακής μας μουσικής. Ως καταλληλότερο όργανο αναφοράς για την ελληνική  μουσική έχει προκριθεί από εικοσαετίας ο ταμπουράς, λόγω του εποπτικού του χαρακτήρα, της εύκολης εκμάθησής του, της δυνατότητας παράλληλου τραγουδιού από το μαθητή, του χαμηλού του κόστους, αλλά και της ιστορικής του σημασίας (αρχαιοελληνική πανδουρίς > βυζαντινή θαμπούρα > νεοελληνικός ταμπουράς > μπουζούκι). Δεν είναι τυχαίο ότι για τους ίδιους λόγους περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου.  

· Δεδομένου ότι οι μαθητές δεν είναι εξοικειωμένοι με την ελληνική παραδοσιακή μουσική λόγω απουσίας ακουσμάτων, η κατάργηση της διδασκαλίας του ταμπουρά δυσχεραίνει  καταλυτικά την εμπέδωση του μη συγκερασμένου μουσικού μας συστήματος, ώστε σχεδόν ακυρώνει τη διδασκαλία του.

· Εν τέλει είναι μεγάλη η αλλοίωση του χαρακτήρα των μουσικών σχολείων και συνειδητή πολιτισμική επιλογή η συρρίκνωση του παραδοσιακού «χρώματος» του σχολείου σε μια μικρή ομάδα μαθητών που θα επιλέξουν το συγκεκριμένο είδος μουσικής, σε σχέση με τη γνώση ενός παραδοσιακού μουσικού οργάνου (και των αντίστοιχων τραγουδιών) από το σύνολο των μαθητών του σχολείου.

· «Τυχόν κατάργηση του ταμπουρά και των λοιπών κατά τόπους οργάνων αναφοράς θα έχει ως αποτέλεσμα τον μαρασμό του παραδοσιακού τομέα, καθώς ολοένα και λιγότεροι μαθητές θα επιλέγουν να μάθουν παραδοσιακά όργανα κάτι που, εκτός των άλλων, θα υπονομεύσει σε βάθος χρόνου και το εγχείρημα της ακαδημαϊκής διδασκαλίας των ελληνικών μουσικών οργάνων στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας-Θράκης και στο ΑΤΕΙ Ηπείρου.» (Επιστολή καθηγητών Μουσικού Σχολείου Παλλήνης) Άλλωστε, όταν τα μουσικά σχολεία καλούνται να εκπροσωπήσουν την Ελλάδα στο εξωτερικό, συνήθως επωμίζονται την ευθύνη τα παραδοσιακά μουσικά σύνολα, που και για το λόγο αυτόν, οφείλουν να είναι καλλιτεχνικά άρτια.

· Ως προς την κατάργηση των μαθημάτων της Θεατρολογίας και των Καλλιτεχνικών από τα Μουσικά Σχολεία πιστεύουμε ότι αποτελεί πλήγμα για τη σφαιρική γνώση και την πολύπλευρη αισθητική καλλιέργεια των παιδιών, ενώ παράλληλα υποβαθμίζει την ποιότητα διαθεματικών σχολικών προγραμμάτων και εκδηλώσεων, που πραγματοποιούνται από τη σχολική κοινότητα με τη συνεργασία πολλών εκπαιδευτικών διαφορετικών ειδικοτήτων π.χ. παράσταση Όπερας (σκηνικά, κοστούμια), Θέατρο Σκιών (φιγούρες, δραματοποίηση), κ.α. Επίσης, η κατάργηση των Εικαστικών από την Ά Λυκείου και του Ελευθέρου Σχεδίου καθώς και του Αρχιτεκτονικού Σχεδίου από τις επιλογές του Λυκείου αφαιρεί το δικαίωμα από τους μαθητές των Μουσικών Σχολείων να συμμετέχουν στις εξετάσεις για τις σχολές Καλών Τεχνών, Αρχιτεκτονικής, κ.λ.π. γιατί τα μαθήματα αυτά είναι πανελλαδικώς εξεταζόμενα.

· Η εισήγηση του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου «αλλοιώνει τον εκπαιδευτικό προσανατολισμό και τη φυσιογνωμία των μουσικών σχολείων. Μόνον η ισότιμη διδασκαλία των δύο μουσικών παραδόσεων (ευρωπαϊκής-ελληνικής), και μάλιστα μέσα στο σύγχρονο πολυπολιτισμικό κοινωνικό περιβάλλον, εγγυάται τη διατήρηση του εθνικού μουσικού μας πλούτου και διευρύνει τους ορίζοντες των αποφοίτων των μουσικών σχολείων, προσφέροντας αυτό το τόσο σπουδαίο «κάτι παραπάνω» που δεν παρέχει η ωδειακή μουσική παιδεία». «Η διδασκαλία, διάσωση και διάδοση της παραδοσιακής μας μουσικής (στην περιφέρεια αλλά και στα αστικά κέντρα, όπου ήταν σε μεγάλο βαθμό άγνωστη) αποτέλεσε και αποτελεί ως γνωστόν βασικό και ουσιώδη λόγο ύπαρξης των μουσικών σχολείων». «Η αναγέννηση της μουσικής μας παράδοσης στα αστικά κέντρα, μια πραγματική κοσμογονία που συντελείται τα τελευταία είκοσι χρόνια, οφείλεται σε μέγιστο βαθμό στην εκπαιδευτική και καλλιτεχνική δραστηριότητα των Μουσικών Σχολείων. Για ποιο λόγο να απαξιωθεί και να ακυρωθεί αυτό το τόσο σπουδαίο επίτευγμα; (Επιστολή καθηγητών Μουσικού Σχολείου Παλλήνης).

· Καλούμε τον Πρόεδρο της Καλλιτεχνικής Επιτροπής να μας γνωρίσει εάν οι ρυθμίσεις αυτές αποτελούν εισήγησή της ή εάν για τα θέματα των Μουσικών Σχολείων οι αρμόδιοι να εισηγούνται είναι πλέον άλλοι και όχι εκείνοι τους οποίους ο σχετικός Νόμος προβλέπει.

· Οι αλλαγές που προγραμματίζονται στο ωρολόγιο πρόγραμμα των μουσικών σχολείων δε βρίσκουν σύμφωνους ούτε τους καθηγητές, ούτε και τους μαθητές του σχολείου μας.  (Οι μαθητές, προς όφελος των οποίων υποτίθεται ότι επιχειρούνται οι αλλαγές, δεν επιθυμούμε τη μείωση των ωρών διδασκαλίας). Ενωμένοι μεταξύ μας και σε επικοινωνία και συνεργασία με τα άλλα μουσικά σχολεία θα προβούμε σε διαμαρτυρίες και κινητοποιήσεις, αν δεν ανακληθεί άμεσα η σχετική απόφαση,  κάτι που δεν είναι συμφέρον για κανέναν σε μια τόσο κρίσιμη για την Παιδεία μας ώρα. Εμείς οι καθηγητές και οι μαθητές του Μουσικού Σχολείου Αλίμου προτιθέμεθα να αναλάβουμε κάθε απαραίτητη πρωτοβουλία προς αποτροπή μιας τέτοιας ρύθμισης.

Οι Καθηγητές  του Μουσικού Σχολείου Αλίμου  Το Δεκαπενταμελές Συμβούλιο των μαθητών